ΓΕΩ: Β3.3: ΆΝΘΡΩΠΟΙ & ΘΆΛΑΣΣΑ-ΤΑ ΝΗΣΙΩΤΙΚΆ ΚΡΆΤΗ

ΆΝΘΡΩΠΟΙ & ΘΆΛΑΣΣΕΣ

Εκτός από τροφή, δυνατότητα ταξιδιών και πολιτιστικών ανταλλαγών, η θάλασσα προσφέρει πολλές άλλες ευκαιρίες στον άνθρωπο. Στις ακτές της ο άνθρωπος βρίσκει:

-Πιο ήπιο Κλίμα απ' ότι στο εσωτερικό των ηπείρων.

Κατά την διάρκεια της ημέρας, η στεριά θερμαίνεται γρηγορότερα απ' τις θαλάσσιες μάζες θερμαίνοντας περισσότερο τον αέρα από πάνω της. Αντίθετα, τη νύχτα, η ξηρά ψύχεται γρηγορότερα από τη θάλασσα, και ως αποτέλεσμα, ο αέρας της θάλασσας είναι ο θερμότερος. Και στις δύο περιπτώσεις ο θερμός αέρας, ως αραιότερος από τον ψυχρό, ανεβαίνει ψηλά και ο ψυχρός αέρας τείνει να κινείται προς τα κάτω για να καταλάβει το κενό που δημιουργήθηκε.

Έτσι, οι θαλάσσιες μάζες αυξάνουν τις ελάχιστες θερμοκρασίες της ατμόσφαιρας και μειώνουν τις μέγιστες, κάνοντας πιο ήπιο το κλίμα των παράκτιων περιοχών.

Οι άνθρωποι αντιπαθούν τις μεγάλες εποχιακές διαφορές θερμοκρασίας και, επομένως, είναι φυσικό ο άνθρωπος να βρίσκει πιο ελκυστικές τις συνθήκες που επικρατούν κοντά σε θάλασσα.

-Καταλληλότερο έδαφος για Καλλιέργεια.

Τις περισσότερες φορές, τα εδάφη κοντά στις ακτές είναι πιο ομαλά απ' ότι στο εσωτερικό της ξηράς. Επιπλέον, παρουσιάζουν το πλεονέκτημα ότι δέχονται από τα υδάτινα ρεύματα υλικά που προέρχονται από το εσωτερικό , με αποτέλεσμα να είναι πιο γόνιμα.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι τα δέλτα που σχηματίζουν οι εκβολές των ποταμών, όπως αυτό του Νείλου Ποταμού της  Αιγύπτου.

-Τη δυνατότητα ανάπτυξης Μεταφορικών Δικτύων.

Τα ομαλά, κατά κανόνα, εδάφη κοντά στις ακτές διευκολύνουν τη κατασκευή δρόμων και σιδηροδρόμων, ενώ η γειτνίαση με τη θάλασσα έχει το μεγαλύτερο πλεονέκτημα των θαλάσσιων μεταφορών. Οι θαλάσσιες μεταφορές έχουν συγκριτικά το χαμηλότερο κόστος λόγω της μεγάλης χωρητικότητας των πλοίων.

Επίσης, οι πόλεις που γειτνιάζουν με τη θάλασσα, έχουν την δυνατότητα δημιουργίας λιμανιών, πράγμα που συμβάλει σημαντικά στην οικονομία της χώρας όπου ανήκει.

Όλοι οι παράγοντες που αναφέρθηκαν πιο πάνω επηρεάζουν τόσο άμεσα όσο και έμμεσα τις οικονομικές δραστηριότητες του ανθρώπου.

-Άμεσα, διότι συμβάλουν στην ανάπτυξη της οικονομίας και του εμπορίου μιας πόλης, χώρας, ακόμα και του ολόκληρου του πλανήτη. Το εμπόριο θρέφει περιοχές με μεγάλο πληθυσμιακό αριθμό και ελάχιστες καλλιεργήσιμες εκτάσεις.

-Έμμεσα, διότι οι παράκτιες ζώνες προσφέρουν πολλαπλές ευκαιρίες εργασιακής απασχόλησης στους ανθρώπους, όπως για παράδειγμα η αλιεία.

Αυτός είναι και ο λόγος που οι περισσότερες πόλεις, άρα και οι μεγαλύτερες πληθυσμιακές συγκεντρώσεις είναι κτισμένες κοντά στις ακτές.

Οι πρώτες σχέσεις του ανθρώπου με τη θάλασσα ξεκινούν από την προϊστορία και τον βοήθησαν να αναπτυχθεί και να εξελιχθεί.

Οι αρχαίοι ναυτικοί λαοί δεν απέκτησαν μόνο πλούτο. Αναγκασμένοι να έρχονται σ' επαφή με άλλους λαούς, αντάλλαζαν γνώσεις και ανάπτυξαν πολιτισμό ταχύτερα από εκείνους που κατοικούσαν στο εσωτερικό των ηπείρων.

Για παράδειγμα, η Αρχαία Αθήνα, από μια μικρή και ασήμαντη πόλη, εξελίχθηκε σε μεγάλη και οικονομικά ισχυρή πόλη από τη στιγμή που ναυπήγησε ισχυρό στόλο. Ανάπτυξε υψηλό πολιτισμό, έβαλε τις βάσεις της Επιστήμης  [επιστήμη=>ἐπίσταμαι (=γνωρίζω πολύ καλά)] και γέννησε της Δημοκρατία [δημοκρατία=>δήμος + κράτος (≠τυραννίδα)]. Ακόμα και όταν νικήθηκε από της Σπάρτη, διατήρησε την ισχύ και τη φήμη της και μνημονεύεται μέχρι και σήμερα για τα μεγάλα επιτεύγματά της.

Πιο σύγχρονο παράδειγμα, η Βρετανική Αυτοκρατορία. Οι Βρετανοί ήταν μεν λιγότεροι από άλλους ευρωπαϊκούς λαούς, αλλά εξαιρετικοί ναυτικοί. Μέσα σε δύο αιώνες δημιούργησαν μία τεράστια αυτοκρατορία, έβαλαν τις βάσεις της σύγχρονης βιομηχανίας και έγιναν η αιτία της ανάπτυξης των χωρών των Η.Π.Α., του Καναδά, της Αυστραλίας και όχι μόνο.

Σήμερα η ναυτική στρατιωτική δύναμη δεν είχε τόση σημασία όση είχε στο παρελθόν, αλλά η εμπορική ναυτική δύναμη εξακολουθεί να είναι εξίσου σημαντική με τα παλαιότερα χρόνια. Η αξία της θάλασσας όμως δεν περιορίζεται στις μεταφορές. Είναι πηγή πλούτου χάρη στα υποθαλάσσια κοιτάσματα που περικλείει, όπως είναι το πετρέλαιο, και στη θρεπτική αξία των οργανισμών που ζούνε στα νερά της. Η αλιεία δεν προσφέρει μόνο επαγγελματική απασχόληση, αλλά θρέφει εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπους.

Η Ελλάδα είχε πάντα και εξακολουθεί να έχει στενή σχέση με τη θάλασσα. Σήμερα είναι γνωστή σε κάθε γωνιά του κόσμου χάρη στα χιλιάδες πλοία του εμπορικού και στρατιωτικού της στόλου, που είναι ένας από τους μεγαλύτερους του πλανήτη.

Τα Νησιωτικά Κράτη

Οι ωκεανοί έγιναν πατρίδα των ανθρώπων πριν από αρκετούς αιώνες ,όταν κάποιοι λαοί  από τις γειτονικές ηπείρους κατάφεραν να αποικίσουν στις χιλιάδες μεγάλα και μικρά νησιά τους. σε μερικές περιπτώσεις τα νησιά αυτά απέχουν λίγο από την ήπειρο και μεταξύ τους και πιστεύουμε ότι οι κάτοικοί τους έφτασαν ως εκεί περνώντας σιγά-σιγά, από νησί σε νησί.

Σε άλλες περιπτώσεις όμως, που τα νησιά απέχουν χιλιάδες χιλιόμετρα από την πιο κοντινή ήπειρο, οι αποστάσεις που διέσχισαν οι ταξιδιώτες είναι τόσο μεγάλες, που οι επιστήμονες δεν μπορούν να εξηγήσουν το πώς ακριβώς οι άνθρωποι εκείνης της εποχής τα κατάφεραν.

Βέβαια, βρέθηκε κάποιος που προσπάθησε να το αποδείξει.  Διαβάστε για το αυτόν εδώ.

Ορισμένα κράτη ,λοιπόν, ονομάζονται Νησιωτικά Κράτη διότι αποτελούνται μόνο από ένα ή περισσότερα νησιά και δεν έχουν έδαφος σε κάποια ήπειρο. Τα κράτη αυτά διαφέρουν πολύ μεταξύ τους, αλλά τα περισσότερα έχουν ορεινό ανάγλυφο και καλό κλίμα. Είναι πυκνοκατοικημένα, αλλά υποφέρουν από σεισμούς.

ΝΗΣΙΩΤΙΚΑ ΚΡΑΤΗ
ΟΝΟΜΑΣΙΑ	ΩΚΕΑΝΟΣ	ΑΡΙΘΜΟΣ ΝΗΣΙΩΝ	ΕΚΤΑΣΗ(km2)
1. Ινδονησία	ΙΝΔΙΚΟΣ-ΕΙΡΗΝΙΚΟΣ	13.677	1.920.000
2. Μπαχάμες	ΑΤΛΑΝΤΙΚΟΣ	1.000	13.870
3. Ιαπωνία	ΕΙΡΗΝΙΚΟΣ	3.500	375.000
4. Φιλιππίνες	ΕΙΡΗΝΙΚΟΣ	7.100	300.000
5. Τζαμάικα	ΑΤΛΑΝΤΙΚΟΣ	1	11.500
6. Κύπρος	ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ ΘΑΛ.	1	9.251
7. Κομόρες	ΙΝΔΙΚΟΣ	3	1.900
8. Κιριμπάτι	ΕΙΡΗΝΙΚΟΣ	36	720
9. Σεϋχέλλες	ΙΝΔΙΚΟΣ	115	455
10. Μάλτα	ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ ΘΑΛ.	3	316

Από την εικόνα παρατηρούμε ότι υπάρχουν σημαντικές διαφορές μεταξύ της Ινδονησίας, της Ιαπωνίας και των Φιλιππίνων. Η Ινδονησία έχει σχεδόν διπλάσιο πληθυσμό και πενταπλάσια έκταση από την Ιαπωνία, αλλά ταυτόχρονα η Ιαπωνία είναι πέντε (5) φορές πιο πλούσια απ' αυτή.

Η Ιαπωνία είναι κάπως μεγαλύτερη σ' έκταση από τις Φιλιππίνες, έχει πολύ μεγαλύτερο πληθυσμιακό αριθμό και είναι δέκα (10) φορές πιο πλούσια. Μεγαλύτερη πόλη της είναι το Τόκιο, όπου είναι και η πρωτεύουσά της.

Τα νησιωτικά αυτά κράτη παρουσιάζουν μεγάλες διαφορές στην έκταση, στον πληθυσμό και στην οικονομική ανάπτυξη διότι κάθε νησιωτικό κράτος παρέχει πολλαπλές διαφορετικές οικονομικές δυνατότητες στους κατοίκους του. Για παράδειγμα, υπάρχουν μικρά νησιωτικά κράτη, όπως τις Σεϋχέλλες, που ζουν αποκλειστικά από τον τουρισμό.

Γενικά, σε χώρες με πολλά νησιά ή αποκλειστικά νησιωτικές, η θάλασσα επιβάλλει ιδιαίτερο τρόπο ζωής. Από την μία, ο νησιωτικός χαρακτήρας μιας χώρας οριοθετεί με ακρίβεια τον χώρο που ανήκει στο πληθυσμό της και κάνει ήπιο το κλίμα, από την άλλη, όμως, προκαλεί προβλήματα στις συγκοινωνίες και στις μεταφορές, δυσκολεύει τις υπηρεσίες και πολύ συχνά περιορίζει τους διαθέσιμους φυσικούς πόρους.

Για παράδειγμα, η Ιαπωνία είναι ένα από τα πιο αναπτυγμένα κράτη του κόσμου, αλλά εξαρτάται απόλυτα από τις θαλάσσιες μεταφορές πρώτων υλών και πηγών ενέργειας.

Ιαπωνία: Ένα πολύ ορεινό νησιωτικό κράτος

"Η Χώρα του Ανατέλλοντος Ηλίου", γνωστή στους υπόλοιπους λαούς ως Ιαπωνία, βρίσκεται κοντά στις ανατολικές ακτές της Ασίας και περιλαμβάνει 3.500 νησιά. Από αυτά, τα πιο σημαντικά είναι τα Χοκκάιντο, Χονσού, Κιουσού και Σικόκου. Σε αυτά κατοικεί σχεδόν το σύνολο ολόκληρου του πληθυσμού της Ιαπωνίας. Ανάμεσά τους απλώνεται  μια μικρή, διάσημη για την ομορφιά της θάλασσα που λέγεται εσωτερική.

Το έδαφός της είναι εξαιρετικά ορεινό και υποφέρει από συχνούς και μεγάλης έντασης σεισμούς, οι οποίοι προκαλούν συχνά μεγάλες καταστροφές. Μόλις το 12% της έκτασής της είναι καλλιεργήσιμο. Οι πιο εύφορες καλλιεργήσιμες εκτάσεις υπάρχουν στις ακτές της Ιαπωνίας. Αυτές είναι σχετικά ομαλές και το έδαφος τους γόνιμο από τα υλικά που φέρουν τα ποτάμια.

Στην Ιαπωνία υπάρχουν τουλάχιστον 80 ενεργά ηφαίστεια, πράγμα που σημαίνει ότι σχεδόν το ένα στα δέκα ενεργά ηφαίστεια του κόσμου βρίσκονται εκεί. Το ψηλότερο σημείο είναι το ηφαίστειο Φουτζιγιάμα, κοντά στο Τόκιο και φτάνει τα 3.776 m. Το δεύτερο ψηλότερο βουνό της χώρας είναι το όρος Κίτα (3.193 m), βρίσκεται κοντά στο Φουτζιγιάμα. 

Γενικά, στην Ιαπωνία υπάρχουν 14 όρη με ύψος μεγαλύτερο των 3.000 m, και όλα βρίσκονται στο νησί Χόνσου. Πολυάριθμες, όμως, οροσειρές, όπως οι Ιαπωνικές Άλπεις σκεπάζουν όλα τα νησιά.

Οι ποταμοί της είναι πολυάριθμοι , ίσως και οι περισσότεροι σε αριθμό από κάθε άλλη χώρα του κόσμου με την ίδια έκταση, αλλά ταυτόχρονα μικροί σε μήκος. Πολλές είναι και οι λίμνες από τις οποίες πιο σημαντική είναι η Μπίβα, όπου λέγεται έτσι επειδή το σχήμα της θυμίζει ένα έγχορδο ιαπωνικό μουσικό όργανο με το ίδιο όνομα.

Τα νότια νησιά της Ιαπωνίας είναι αρκετά κοντά στον Ισημερινό, ενώ τα βόρεια είναι αρκετά μακριά, γι' αυτό το κλίμα τους είναι πολύ ψυχρό. Το ανάγλυφο των περιοχών της Ιαπωνίας παίζει περιορισμένο ρόλο, εφόσον ολόκληρη η χώρα είναι αρκετά ορεινή. Στις 35° βόρειο γεωγραφικό πλάτος συναντάται το καλύτερο κλίμα της Ιαπωνίας , διότι δεν είναι ούτε πολύ κοντά, ούτε πολύ μακριά από τον Ισημερινό. Άρα, αυτή η περιοχή έχει τις πιο καλές τιμές θερμοκρασίας. Έτσι, οι περισσότερες μεγάλες πόλεις είναι χτισμένες σχεδόν πάνω στον παράλληλο των 35°  βόρειο γεωγραφικό πλάτος, επειδή οι κάτοικοι της χώρας την επέλεξαν αυθόρμητα τον χώρο στον οποίο επικρατούσαν οι καλύτερες κλιματικές συνθήκες.

Οι αντιξοότητες του φυσικού περιβάλλον δεν εμπόδισαν τους Ιάπωνες να αναπτύξουν μία από τις ισχυρότερες οικονομίες του κόσμου. Μάλιστα, το δικό τους παράδειγμα επηρέασε ολόκληρη την ανατολικά Ασία. Η Ιαπωνία, η Σιγκαπούρη, η Νότια Κορέα και άλλες χώρες αποτελούν σήμερα μία ισχυρή βιομηχανική και εμπορική ζώνη, που ανταγωνίζεται τις Η.Π.Α. και την Ευρώπη. Η Ιαπωνική βιομηχανία είναι μία από τις ισχυρότερες στον κόσμο. Ακόμα και στην Ελλάδα συναντάμε πολλά ιαπωνικά προϊόντα, όπως αυτοκίνητα Ι.Χ., μοτοσικλέτες, ηλεκτρονικά είδη, οικιακές συσκευές, φαρμακευτικά και χημικά προϊόντα, γεωργικά μηχανήματα κ.ά.    

Η Ιαπωνία έχει έκταση περίπου 375.000 km2 και πληθυσμό περίπου 127.000.000 κατοίκους. Από έναν απλό υπολογισμό βρίσκουμε της Αριθμητική Πληθυσμιακή Πυκνότητα.

Επομένως, η αριθμητική πληθυσμιακή πυκνότητα της Ιαπωνίας είναι 338 κάτοικοι/km2.

Όμως, η καλλιεργήσιμη έκτασή της είναι μόλις το 12%, (δηλαδή, 12/100 x 375.000 =45.000 km2), άρα η Φυσιολογική Πληθυσμιακή Πυκνότητα της Ιαπωνίας είναι:

που ισούται περίπου με 2.800 κατοίκους/km2.

Παρατηρούμε ότι η Aριθμητική Πληθυσμιακή Πυκνότητα της Ιαπωνίας είναι υψηλή αν σκεφτούμε ότι στη Ελλάδα είναι 84 κατ./km2, ενώ στην Τουρκία είναι 91 κατ./km2. 

Ωστόσο, καθώς είναι μία εξαιρετικά ορεινή χώρα με ελάχιστες καλλιεργήσιμες εκτάσεις, ο πληθυσμός της συγκεντρώνεται σε μικρό τμήμα του εδάφους της, στις πεδινές εκτάσεις και στις ακτές, όπου η παραγωγή τροφίμων είναι μεγάλη και οι ευκαιρίες για εύρεση εργασίας περισσότερες. Έτσι, στις περιοχές αυτές ο πληθυσμός είναι πολύ πυκνός (2.800 κατ./km2). Βέβαια, το έφορο έδαφος είναι περιορισμένο για να παράγει αρκετά τρόφιμα ώστε να θρέψει τον πληθυσμό της. Οπότε, καταλήγουμε στο εύλογο συμπέρασμα ότι η Ιαπωνία εισάγει αρκετά τρόφιμα (εμπόριο) για να καλύψει τις τεράστιες ανάγκες τις.

Ο Πύρινος Δακτύλιος

Ο Πύρινος Δακτύλιος έχει συνολικό μήκος 40.000 km περίπου και το σχήμα του θυμίζει περισσότερο πέταλο, παρά δακτυλίδι. Ξεκινά από την Νέα Ζηλανδία, περνά από τα νησιά Τόγκα, Φίτζι, Σολομώντα, Νέα Γουινέα, Φιλιππίνες, και συνεχίζει βόρεια κατά το μήκος των ανατολικών ακτών της Ασίας, για να συνεχίσει μέσω των νησιών Αλεούτες στην Αλάσκα και στις δυτικές ακτές της Βόρειας και Νότιας Αμερικής. Περιλαμβάνει περίπου 450 ενεργά ηφαίστεια, γι' αυτό και η ονομασία "Πύρινος", μερικά από τα οποία είναι τα Ρουαπέχου (Νέα Ζηλανδία), Πινατούμπο (Φιλιππίνες), Φουτζιγιάμα (Ιαπωνία), Κλιουτσέφσκαγια (Χερσόνησος Καμτσάτκα, Ρώσικη Ομοσπονδία), Αλία Ελένη (Η.Π.Α.), Παρικουτίν (Μεξικό), Βιγιαρίκα (Χιλή).

ΤΑ ΝΗΣΙΆ ΤΩΝ ΜΠΑΧΑΡΙΚΏΝ

Τα Νησιά των Μπαχαρικών βρίσκονται στην νησιωτική νοτιοανατολική Ασία. Εντοπίζονται ανάμεσα στην Κελέβη στα δυτικά, την Νέα Γουινέα στα ανατολικά και το νησί Τίμορ στα νότια. Ανήκουν στην Ινδονησία και σήμερα ονομάζονται Νησιά Μαλούκου.

Η ονομασία τους οφείλεται στο εμπόριο μπαχαρικών, ένα από τα αρχαιότερα στον κόσμο όπως αποδεικνύει και η αναφορά τους στην Αγία Γραφή. Τα πλούτοι του βασιλιά Σολομώντα, για παράδειγμα, οφείλονται σε μεγάλο βαθμό στα ταξίδια των εμπόρων μπαχαρικών. Επίσης, τα έσοδα της Αλεξάνδρειας από τα πλοία που έφταναν στο λιμάνι της ήταν τεράστια και, κατά τους χρόνους της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, η πόλη έγινε το μεγαλύτερο εμπορικό κέντρο του κλασικού κόσμου χάρη κυρίως στα μπαχαρικά που έφταναν από την Ινδία και στην συνέχεια ταξίδευαν σε ολόκληρη τη Μεσόγειο.

Για τους εμπόρους των μπαχαρικών τα νησιά θα μπορούσαν να βρίσκονται και στο φεγγάρι…

Στους Ρωμαϊκούς χρόνους, τουλάχιστον, ανάγεται και το εμπόριο ανάμεσα στους κατοίκους των Νησιών των Μπαχαρικών με άλλα κράτη της Ασίας, όπως η Κίνα. Από τα νησιά αυτά κατάγονται κυρίως το μοσχοκάρυδο και το γαρίφαλο.

Ο Ιταλός Μάρκο Πόλο το 1271 ήταν ο πρώτος Ευρωπαίος που περιέγραψε το δέντρο που βγάζει τα γαρίφαλα, "ένα δεντράκι με φύλλα σαν της δάφνης". Για χρόνια προμηθευτές της Ευρώπης σε μπαχαρικά ήταν οι Άραβες, οι οποίοι μέσα από την Ερυθρά Θάλασσα διακινούσαν τα μπαχαρικά στην Μεσόγειο.

Με την άνοδο του Ισλάμ, οι Μουσουλμάνοι έμποροι κυριάρχησαν στο εμπόριο των μπαχαρικών. Εμπορευόμενη με αυτούς, η Βενετία απέκτησε κατά τον 13^ο αιώνα το μονοπώλιο του εμπορίου των μπαχαρικών σε ολόκληρη την Ευρώπη, τα οποία έπαιρνε από την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου και τα πουλούσε στην υπόλοιπη Ευρώπη σε εξωφρενικές τιμές.

Στα τέλη του 14°  αιώνα η αυτοκρατορία των Μογγόλων διασπάστηκε, στερώντας από τους Δυτικούς Εμπόρους τους ασφαλείς χερσαίους δρόμους από την Ανατολή προς τη Μεσόγειο. Ως αποτέλεσμα, οι ποσότητες των μπαχαρικών που έφταναν στην Ευρώπη μειώνονταν και οι τιμές που επέβαλε η Βενετία διογκώνονταν.

Το κέρδος που θα απέφερε ένας άλλος δρόμος μεταφοράς των μπαχαρικών , ο οποίος θα έσπαζε το μονοπώλιο της Βενετίας, οδήγησε τα κράτη της Δυτικής Ευρώπης στην λεγόμενη "Ευρωπαϊκή Εποχή των Ανακαλύψεων".

Πρωτοπόροι στην αναζήτηση ενός άλλου δρόμου προς τις χώρες των μπαχαρικών ήταν οι Πορτογάλοι, οι οποίοι άρχισαν να αναζητούν το νοτιότερο άκρο της Αφρικής, χτίζοντας φρούρια και εξασφαλίζοντας διάφορες βάσεις στην πορεία τους.

Όπως οι περισσότεροι εξερευνητές της εποχής αυτής, έτσι και ο Μαγγελάνος δεν είχε ιδέα τι σήμαινε ένα τέτοιο ταξίδι. Μετά από τρεις μήνες στη θάλασσα οι άνδρες, αφού κατανάλωσαν όλες τις γαλέτες και τα άλλα εφόδια, έπεσαν σε τέτοια ανάγκη, που υποχρεώθηκαν να φάνε τη σκόνη που είχε απομείνει, η οποία ήταν γεμάτη σκουλήκια και βρομούσε λόγω του αλμυρού νερού.

Οι Πορτογάλοι, σαράντα χρόνια μετά την πρώτη τους απόπειρα να διασχίσουν τον Ισημερινό, έφτασαν τελικά στα Νησιά των Μπαχαρικών το 1471 και επέστρεψαν με πλοία γεμάτα μοσχοκάρυδα, πιπέρια και γαρίφαλα.

Κατά την διάρκεια των αναζητήσεων, ανακάλυψαν τυχαία και τη Βραζιλία. Η επιτυχία τους και η ίδρυση πορτογαλικού μονοπωλίου οδήγησε και τις άλλες θαλάσσιες δυνάμεις της Ευρώπης, Ισπανία, Γαλλία, Αγγλία και Ολλανδία, να αμφισβητήσουν και να καταλύσουν την πορτογαλική κυριαρχία στο Εμπόριο των Μπαχαρικών.

ΆΣΚΗΣΕΙΣ ΕΜΠΈΔΩΣΗΣ:

ΆΣΚΗΣΗ1

Ποια τα προτερήματα του να μένεις κοντά σε θάλασσα; Ποια η σχέση των ανθρώπων με τη θάλασσα;

ΆΣΚΗΣΗ2

Γιατί οι μεγαλύτερες συγκεντρώσεις πληθυσμού είναι γύρο από θάλασσα;

ΆΣΚΗΣΗ3

Τι ονομάζουμε νησιωτικό κράτος; Ποια τα χαρακτηριστικά του; Ποια τα προτερήματα και ποια τα ελαττώματα;

ΆΣΚΗΣΗ4

Τι ονομάζουμε Αριθμητική Πληθυσμιακή Πυκνότητα;

ΆΣΚΗΣΗ5

Τι ονομάζουμε Φυσιολογική Πληθυσμιακή Πυκνότητα;

Ενδεικτικές Δραστηριότητες:

Δραστηριότητα Α’

Ποια τα προτερήματα του είχε ο άνθρωπος επιλέγοντας να κατοικεί κοντά στη θάλασσα; Δώστε συγκεκριμένα παραδείγματα, ένα από κάθε ήπειρο.

Δραστηριότητα  Β’

Μελετήστε τη θέση των μεγαλύτερων πόλεων των Η.Π.Α. στον χάρτη. Τι παρατηρείς;

Δραστηριότητα  Γ’

Μελετήστε τον χάρτη της Ιαπωνίας τη θέση των μεγαλύτερων πόλεων και παρατηρήστε ότι είναι κτισμένες πάνω σε μία ζώνη παράλληλη με τον Ισημερινό. Σε τι πιστεύεις ότι οφείλεται αυτό;

Δραστηριότητα  Δ’

Επιλέξτε ένα από τα κράτη που βρίσκονται στον Πίνακα: "ΝΗΣΙΩΤΙΚΆ ΚΡΆΤΗ". Τι είδος κλίματος επικρατεί; Ποιες οι μεγαλύτερες πόλεις; Ποιος ο πληθυσμιακός αριθμός τους; Ποια η γεωγραφική τους θέση (ορεινή ή πεδινή, κοντά ή μακριά απ' την θάλασσα κ.λπ.); Να συλλέξετε πολύμορφο υλικό για την κουλτούρα, την καθημερινότητα  και τον πολιτισμό των κατοίκων που ζουν εκεί. Σε ποιο τομέα (π.χ. βιομηχανία, τουρισμό κ.λπ.) βασίζεται η οικονομία του κράτους;

Δραστηριότητα  Ε’

Η Ελλάδα δεν είναι νησιωτικό κράτος, αλλά έχει 3.000 νησιά περίπου και μεγάλου μήκους ακτές. Μελετήστε τον χάρτη της και εντοπίστε τους νομούς της που δεν έχουν επαφή με την θάλασσα. Ποιες πόλεις βρίσκονται εκεί; Από τι εξαρτάται η οικονομία τους;

Για βοήθεια πατήστε εδώ.

Δραστηριότητα  ΣΤ’

Ποια τα οφέλη του εμπορίου πάγου; Πως ξεκίνησε και ποιες οι καθοριστικές αλλαγές που έφερε στην ανθρωπότητα και στον τρόπο που κάνουμε εμπόριο μέχρι και σήμερα. Το ακόλουθο βίντεο  μπορεί να σας βοηθήσει. 

Δραστηριότητα  Ζ’

Εντοπίστε τα Νησιά των Μπαχαρικών στον χάρτη. Σε ποιο νησιωτικό κράτος ανήκουν; Ζωγραφίστε το ταξίδι των θαλασσοπόρων από την Πορτογαλία μέχρι τα Νησιά των Μπαχαρικών. Ποιες οι δυσκολίες που αντιμετώπιζαν οι θαλασσοπόροι της εποχής; Γιατί οι ενδιάμεσοι σταθμοί προς την Ινδονησία (π.χ. Κέιπ Τάουν) έπαιζαν πολύ σημαντικό ρόλο στα ταξίδια των θαλασσοπόρων;